Ο θηλασμός ενθαρρύνεται να γίνεται – εφόσον είναι εφικτό – μέχρι το μωρό σας να φτάσει την ηλικία των δύο ετών. Μάλιστα, όσο περισσότερο το μωρό σας θηλάζει, τόσο περισσότερο θα ωφεληθεί. Το μητρικό γάλα είναι ένας δωρεάν, βιώσιμος πόρος που παρέχει όλη τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται ένα μωρό για τους πρώτους έξι μήνες της ζωής του. Από την ηλικία των έξι μηνών, τα μωρά χρειάζονται επιπλέον θρεπτικά συστατικά, τα οποία παρέχονται από τρόφιμα που προσφέρονται στο μωρό συμπληρωματικά. Παρόλα αυτά, το μητρικό γάλα εξακολουθεί να είναι η κύρια πηγή θρεπτικών συστατικών μέχρι και την ηλικία των 12 μηνών.

Ο παρόν οδηγός λοιπόν έχει ως στόχο να ενημερώσει της γυναίκες για τα οφέλη του θηλασμού και για σημεία προσοχής όσον αφορά την διατροφή της μητέρας κατά την περίοδο αυτή.

Οφέλη του θηλασμού

Το μητρικό γάλα προσαρμόζεται στις μεταβαλλόμενες ανάγκες του μωρού σας καθώς αυτό αναπτύσσεται, ώστε να του παρέχει ανά πάσα στιγμή τα συστατικά που χρειάζεται. Το μητρικό γάλα, πιο συγκεκριμένα, περιέχει αντισώματα, ζωντανά κύτταρα και άλλους προστατευτικούς παράγοντες που συντίθενται από το σώμα σας και μεταβιβάζονται στο μωρό μέσω του μητρικού γάλατος. Αυτοί οι παράγοντες παρέχουν στο μωρό σας μοναδική προστασία από τους μικροβιακούς κινδύνους του περιβάλλοντος! Επιπλέον, οι μητέρες που θηλάζουν έχουν μικρότερο κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο του μαστού και των ωοθηκών και κατάγματα ισχίου. Για τις μητέρες αυτές συνήθως η επιστροφή στο βάρος προ-εγκυμοσύνης αποτελεί πιο εύκολη υπόθεση.

Διατροφή για τη γυναίκα που θηλάζει

Η ιδανική διατροφή για την περίοδο αυτή, τόσο για την μητέρα όσο και για το μωρό, είναι η ισορροπημένη διατροφή που δεν παρουσιάζει ελλείψεις σε θρεπτικά συστατικά και παρέχει την απαραίτητη ενέργεια στη μητέρα. Μάλιστα, η έμφαση στην πρόληψη πιθανών ελλείψεων κατά την περίοδο αυτή είναι ιδιαίτερης σημασίας καθότι ορισμένα θρεπτικά συστατικά είναι απαραίτητα για τη σύνθεση του μητρικού γάλατος. Συγκεκριμένα, τα συστατικά αυτά τα οποία χρησιμοποιούνται από το σώμα με αυξημένο ρυθμό για την παραγωγή γάλακτος είναι οι βιταμίνες A, B1, B2, B6, B12, και D, το δοκοσαεξανοϊκό οξύ, το ασβέστιο και το ιώδιο.  Συνεπώς φροντίστε να συμπεριλαμβάνετε στη διατροφή σας καθημερινά:

• Λιπαρά ψάρια – όπως σολομός, σκουμπρί, πέστροφα, γαύρος, τόνος, σαρδέλες και ρέγγα – τα οποία είναι πλούσια στο ω-3 δοκοσαεξανοϊκό οξύ και σε ιώδιο.
• Αυγά και γαλακτοκομικά προϊόντα, για πρόσληψη βιταμίνης Β12, βιταμίνης Α, και ασβεστίου.
• Δημητριακά ολικής άλεσης και ξηρούς καρπούς, τα οποία είναι πλούσια στις υπόλοιπες βιταμίνες του συμπλέγματος Β.
• Φρέσκα φρούτα και λαχανικά, για την πρόσληψη επιπλέον βιταμίνης Α και βιταμινών του συμπλέγματος Β.

Ανάγκες σε πρωτεΐνη

Η κάλυψη των επιπλέον αναγκών σε πρωτεΐνη είναι επίσης σημαντική. Συγκεκριμένα, οι απαιτήσεις σε πρωτεΐνη είναι αυξημένες κατά 11 g / ημέρα κατά τους πρώτους 6 μήνες του θηλασμού, και κατά 8 g / ημέρα μετά από 6 μήνες.  Ενδεικτικά, τα 11 γραμμάρια ισοδυναμούν με μισό φιλέτο μπακαλιάρου ή με 1 φέτα ψωμί ολικής αλέσεως με περίπου 30 γραμμάρια τυρί. Για την κάλυψη αυτών των επιπρόσθετων αναγκών, στις περισσότερες περιπτώσεις αρκεί να συμπεριλαμβάνετε μια καλή πηγή πρωτεΐνης σε κάθε γεύμα, όπως:

• Κοτόπουλο
• Ψάρι
• Αυγό
• Κρέας 
• Τυρί
• Γιαούρτι

Ανάγκες σε υγρά και νερό

Οι απαιτήσεις σε υγρά αυξάνονται κατά τον θηλασμό κατά περίπου 700 ml ανά ημέρα. Για τον λόγο αυτό είναι σημαντικό να φροντίζετε για την ενυδάτωση σας. Η προτεινόμενη συνολική ημερήσια απαίτηση σε υγρά είναι 2.5 λίτρα την ημέρα. Το νερό είναι η ιδανική επιλογή για να παραμείνετε ενυδατωμένες την περίοδο του θηλασμού. Λοιπά υγρά που ενυδατώνουν και μπορούν να συμβάλλουν στην επίτευξη του στόχου των 2,5 λίτρων είναι: 

• Το γάλα
• Οι χυμοί φρούτων και λαχανικών
• Το χαμομήλι

Πόση περισσότερη ενέργεια χρειάζεστε; 

Όσον αφορά τις επιπλέον θερμίδες κατά τη διάρκεια του θηλασμού, δεν υπάρχει γενική σύσταση για όλες τις γυναίκες. Ενώ ο θηλασμός απαιτεί επιπλέον ενέργεια, οι ανάγκες ποικίλουν και εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες, και ιδιαίτερα την συχνότητα και τη διάρκεια του θηλασμού. 

• Εάν, για παράδειγμα, θηλάζετε αποκλειστικά για τους πρώτους 6 μήνες, μπορεί να χρειαστείτε έως και 300 επιπλέον θερμίδες την ημέρα. 
• Εάν το μωρό τρέφεται και με ειδικές φόρμουλες παράλληλα με τον θηλασμό, τότε οι ενεργειακές σας απαιτήσεις θα είναι μικρότερες.

Σημεία προσοχής

Γνωρίζουμε ότι υπάρχουν ορισμένες τροφές που πρέπει να προσέχετε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Ωστόσο, υπάρχει κάτι διαφορετικό όσον αφορά τον θηλασμό;  Η απάντηση είναι, ναι, ορισμένες ουσίες που ενδέχεται να καταναλώσετε αυτή την περίοδο μπορούν να περάσουν στο μωρό μέσω του μητρικού γάλακτος:

• Αλκοόλ: Φαίνεται ότι κάποια ποσότητα αλκοόλ περνάει από το μητρικό γάλα στο μωρό. Εάν καταναλώσετε αλκοόλ, καλό θα είναι να περιμένετε 2 ώρες έως ότου θηλάσετε το μωρό σας. 
• Καφεΐνη: Τα ροφήματα που περιέχουν καφεΐνη (καφές, τσάι, κόλα και ενεργειακά ποτά) μπορεί να προκαλέσουν ευαισθησία και ευερεθιστότητα στο μωρό σας εάν τα καταναλώνετε σε μεγάλες ποσότητες.
• Ψάρια: Μερικά ψάρια περιέχουν υψηλά επίπεδα υδραργύρου, τα οποία μπορεί να βλάψουν το αναπτυσσόμενο νευρικό σύστημα του βρέφους. Αποφύγετε την κατανάλωση σε καρχαρία, ξιφία, βασιλικό σκουμπρί, λευκό μπακαλιάρο. Προτιμήστε σολομό, γαρίδες καθώς και τα υπόλοιπα ψάρια και θαλασσινά. Ο τόνος επίσης μπορεί να καταναλωθεί στην ποσότητα των 180 g ανά εβδομάδα.
• Φαρμακευτική αγωγή: Ρωτήστε το γιατρό σας για οποιοδήποτε συνταγογραφούμενο φάρμακο ή μη συνταγογραφούμενες βιταμίνες, συμπληρώματα ή φυτικά σκευάσματα προτού τα πάρετε.

Αλλεργία στο αγελαδινό γάλα

Η αλλεργία στο αγελαδινό γάλα εμφανίζεται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος αντιδρά λανθασμένα στις πρωτεΐνες που βρίσκονται στο γάλα. Πρόσφατα δεδομένα για την Ευρώπη δείχνουν ότι η αλλεργία στο αγελαδινό γάλα επηρεάζει το 2-3% των μωρών και μικρών παιδιών, με την αλλεργία στις περισσότερες περιπτώσεις να έχει εμφανιστεί μέχρι την ηλικία των 5 ετών.  Εάν το μωρό σας έχει διαγνωστεί με αλλεργία στην πρωτεΐνη του αγελαδινού γάλακτος ενώ βρίσκεστε σε αποκλειστικό θηλασμό, ίσως χρειαστεί να κάνετε αλλαγές στη διατροφή σας αποφεύγοντας το αγελαδινό γάλα και τα παράγωγά του (αγελαδινό γιαούρτι, τυρί κλπ). 

Τι κάνω εάν το μωρό έχει κολικούς και ξεσπά σε κλάμματα μετά το θηλασμό;

Τι κάνω εάν το μωρό έχει κολικούς και ξεσπά σε κλάμματα μετά το θηλασμό;

Είναι πιθανό ορισμένες τροφές να επηρεάσουν το μητρικό γάλα προκαλώντας αέρια ή άλλα πεπτικά προβλήματα στο μωρό. Οι τροφές αυτές, τις οποίες καλό θα ήταν να περιορίσετε σταδιακά είναι:

• Κοινά αλλεργιογόνα, όπως αγελαδινό γάλα, αυγά, σιτάρι, ξηροί καρποί, σόγια, ψάρι.
• Ορισμένα φρούτα και λαχανικά, όπως λάχανο, κουνουπίδι, μπρόκολο, λαχανάκια Βρυξελλών, σκόρδο, κρεμμύδι, όσπρια, βερίκοκα, δαμάσκηνα, πεπόνια και ροδάκινα.
• Επεξεργασμένα τρόφιμα, όπως αλλαντικά και έτοιμα dressing.
• Καφεΐνη.

Εάν υποψιάζεστε ότι το κλάμα χειροτερεύει μετά το θηλασμό, κρατήστε ημερολόγιο με το τί καταναλώνετε καθημερινά και με το πώς ανταποκρίνεται το μωρό σας! Έτσι θα εντοπίσετε πιο εύκολα τα υπεύθυνα τρόφιμα!

---